لرزه‌گیر برای آب
دستگاه لرزه‌گیر برای آب
دستگاه لرزه‌گیر برای آب (Water hammer arrestor) در اتصالات لوله‌کشی برای آب یک وسیله مکانیکی است که طراحی شده تا از اثرات لرزه‌گیر آب جلوگیری کند. این دستگاه عموماً شامل یک مخزن (معمولاً با یک پوشش ضد زنگ مانند استیل ضد زنگ) است که حجم خالی دارد و به شبکه لوله‌کشی وصل می‌شود.
عملکرد دستگاه لرزه‌گیر به این صورت است که وقتی که ناگهان جریان آب متوقف یا شروع می‌شود و لرزه‌گیر آب فعال می‌شود، انرژی ایجاد شده به داخل مخزن انتقال می‌یابد. این باعث کاهش نوسانات و افزایش فشار ناگهانی در سیستم می‌شود و در نتیجه از آسیب به لوله‌ها یا تجهیزات جلوگیری می‌کند.
مزایای استفاده از دستگاه لرزه‌گیر شامل موارد زیر است:
- حفاظت از سیستم: این دستگاه با کاهش اثرات فشار و نوسانات ناشی از لرزه‌گیر آب، از آسیب به لوله‌ها، شیرها و سایر تجهیزات حفاظت می‌کند.
- کاهش نویز: با جلوگیری از لرزش‌های ناگهانی در سیستم، نویزهای تولید شده به دلیل لرزه‌گیر آب نیز کاهش می‌یابد.
- افزایش عمر مفید سیستم: با اینکه از آسیب به لوله‌کشی و تجهیزات جلوگیری می‌شود، عمر مفید سیستم به طور کلی افزایش می‌یابد.
دستگاه‌های لرزه‌گیر معمولاً در نقاطی از شبکه لوله‌کشی نصب می‌شوند که احتمال بسته شدن ناگهانی شیرها بیشتر است، مانند در نزدیکی شیرهای سری و اتصالات بزرگ. این دستگاه‌ها به عنوان یک راهکار ارزان و مؤثر برای کنترل لرزه‌گیر آب در سیستم‌های لوله‌کشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لرزه‌گیر آب یکی از راهکارهای مهم برای کنترل و جلوگیری از اثرات لرزه‌گیر آب در سیستم‌های لوله‌کشی است. این دستگاه‌ها با جذب انرژی ناشی از نوسانات فشار در سیستم، از آسیب به لوله‌ها، شیرها و سایر تجهیزات جلوگیری می‌کنند. انواع مختلف لرزه‌گیر آب شامل موارد زیر می‌شود:
۱. لرزه‌گیر هوا (Air Chamber):
این نوع لرزه‌گیر آب شامل یک بخش خالی از هوا در داخل لوله‌کشی است که به عنوان یک مخزن انرژی برای جذب امواج فشار کار می‌کند. وقتی که جریان آب ناگهانی قطع می‌شود، امواج فشار ناشی از این تغییر سریع به داخل لرزه‌گیر هوا منتقل می‌شود و انرژی خود را از دست می‌دهد. این نوع لرزه‌گیر به سادگی با اتصال یک بخش خالی از هوا به لوله‌کشی قابل اجرا است و هزینه کمتری نسبت به دیگر انواع دارد.
فواید:
- سادگی و کم هزینه بودن.
- کارایی مطلوب در بسیاری از موارد.
معایب:
- نیاز به نگهداری دوره‌ای برای اطمینان از حفظ حجم هوای داخلی.
۲. لرزه‌گیر پیستونی (Hydraulic Shock Arrestor):
این نوع لرزه‌گیر آب شامل یک پیستون یا ممبران است که درون یک مخزن آب است. وقتی که نوسان فشار در سیستم اتفاق می‌افتد، پیستون یا ممبران حرکت می‌کند و انرژی را جذب می‌کند. این نوع لرزه‌گیر عموماً در مواردی که فشارهای بسیار بالا یا جریان‌های بسیار سریع و ناگهانی وجود دارد، مؤثرتر است.
فواید:
- کارایی بالاتر در فشارها و جریان‌های بالا.
- عمر طولانی‌تر و نیاز کمتر به نگهداری مقایسه با لرزه‌گیر هوا.
معایب:
- هزینه بیشتر نسبت به لرزه‌گیر هوا.
- نیاز به فضای بیشتر برای نصب.
۳. لرزه‌گیر دو سیستمی (Dual Chamber Arrestor):
این نوع لرزه‌گیر شامل دو مخزن است که با هوا یا آب پر شده‌اند و توسط یک ممبران یا جداگر دیافراگمی از هم جدا می‌شوند. وقتی نوسانات فشار ایجاد می‌شود، جریان آب به داخل یک مخزن و سپس به مخزن دیگر منتقل می‌شود، که این فرآیند باعث جذب انرژی لرزه و کاهش نوسانات می‌شود.
فواید:
- کارایی بالا در کنترل نوسانات و فشارهای بالا.
- عمر طولانی‌تر نسبت به لرزهگیرهای تک مخزنی.
معایب:
- هزینه نسبتاً بالا.
- نیاز به فضای بیشتر برای نصب.
فواید استفاده از لرزه‌گیر برای آب:
- حفاظت از سیستم لوله‌کشی: جلوگیری از آسیب به لوله‌ها، شیرها و سایر تجهیزات ناشی از نوسانات فشار.
- کاهش نویز: جلوگیری از ایجاد نویزهای ناشی از لرزه‌گیر آب.
- افزایش عمر مفید سیستم: بهبود دوام و عمر مفید سیستم لوله‌کشی.
مضرات استفاده از لرزه‌گیر آب:
- هزینه اضافی: هزینه نصب و نگهداری ممکن است بالا باشد، خصوصاً برای لرزهگیرهای پیستونی یا دو سیستمی.
- نیاز به فضای اضافی: برخی از انواع لرزه‌گیرها نیازمند فضای بیشتری برای نصب هستند که ممکن است در برخی محیط‌ها مشکل ساز شود.
با توجه به نوع و شرایط خاص سیستم لوله‌کشی، انتخاب نوع مناسب بسیار مهم است تا عملکرد بهینه و کارایی مناسبی داشته باشد.
رنگ‌بندی در لرزهگیرهای آب بر اساس دما معمولاً به صورت زیر استفاده می‌شود:
۱. رنگ قرمز (Red):
- رنگ قرمز معمولاً به عنوان نماد خطر و هشدار برای دماهای بسیار بالا یا شرایط نامطلوب نظیر افزایش غیرمنتظره دما استفاده می‌شود. در لرزهگیرهای آب، ممکن است به عنوان نشانگر افزایش حرارت یا دمای بالا که می‌تواند باعث نقص یا عدم عملکرد لرزه‌گیر شود، استفاده شود.
۲. رنگ آبی (Blue):
- رنگ آبی معمولاً به عنوان نشانگر دماهای پایین استفاده می‌شود. این رنگ ممکن است نشان دهنده استفاده از لرزه‌گیر در شرایط دمایی پایین (مانند مناطق سرد یا دمای زیر صفر در برخی از محیط‌ها) باشد.
۳. رنگ نارنجی (Orange):
- رنگ نارنجی ممکن است برای نمایش محدوده دمایی خاصی از لرزه‌گیر استفاده شود، که معمولاً نشانگر محدوده دمایی وسیع‌تری نسبت به رنگهای قرمز و آبی باشد. به عنوان مثال، ممکن است برای دماهای متوسط استفاده شود که نه خیلی بالا و نه خیلی پایین باشد.
این رنگ‌ها به عنوان یک نشانگر تصویری مفید برای کاربران و تعمیرکاران می‌توانند برای انتخاب، نصب و نگهداری از لرزهگیرهای آب در شرایط مختلف دمایی مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، همواره مهم است که قبل از نصب لرزه‌گیر، توصیه‌های تولیدکننده و استانداردهای مربوط به دماها و شرایط عملیاتی مورد بررسی دقیق قرار گیرند تا انتخاب بهینه‌تری صورت گیرد و از عملکرد صحیح لرزه‌گیر اطمینان حاصل شود.
